რატომ უნდა გავთიშოთ მობილური ტელეფონი თვითმფინავით მგზავრობისას

მათ, ვინც თვითმფრინავით მგზავრობს, გარდაუვლად მოუწევთ გათიშონ თავიანთი ელექტრო მოწყობილობები, ფრენის ორ ყველაზე კრიტიკულ ფაზაში - აფრენისას და დაშვებისას.

ავიაკომპანიების უმრავლესობამ, აი უკვე ათწლეულია რაც მგზავრებთან ამგვარი თხოვნით მიმართვა წესად მიიღო, იმის მიუხედავად რომ არ არსებობს არავითარი დადასტურებული ცნობა იმის თაობაზე, რომ მგზავრის ჩართულმა მოწყობილობამ თვითმფრინავის უბედური შემთხვევა გამოიწვია.

მაშინ რატომ გვაიძულებენ აფრენისას და დაფრენისას შევწყვიტოთ მუსიკის მოსმენა ან თუნდაცკინდლის (Kindle) კითხვა?

ბევრი მგზავრი უბრალოდ იგნორირებს ამ ინსტუქციას.

შეერთებულ შტატებში (შშ) ჩატარებული გამოკვლევის მიხედვით: მგზავრთა მესამედი აღიარებს, რომ თხოვნის მიუხედავად ყოველთვის არ თიშავს საკუთარ ელექტრო მოწყობილობებს.

შეერთებული შტატების ფედერალური ადმინისტრაციამ (FAA - Federal Administration Authority) უპასუხა ხალხის მზარდ ეჭვს, რომ "ყელაფერი უნდა იყოს გათიშული". შეიქმნა სამსახური, რომელიც შეისწავლის მოცემულ საკითხს და ნელნელა შეარბილებს ზოგიერთ წესს.

მზის მაგნიტური ველი ეს-ესაა ამოტრიალდება

ჰელიოსფერის დენების მხატვრის ხედვა. როგორც ნახატზე ჩანს მზის მაგნიტური ველის ამობრუნებასთან ერთად, დენის ნაკადების "ფურცლები" სულ უფრო და უფრო ტალღოვანები ხდებიან.

მზეზე, სადაცაა, გრანდიოზული მოვლენა მოხდება. NASA-ს მიერ მხარდაჭერილი დაკვირვებების თანახმად: მზის უზარმაზარი მაგნიტური ველი უახლოეს მომავალში ამოტრიალდება.

მარსისკენ, ცალმხრივი ფრენისთვის მზადმყოფი კოსმოსური კადეტები, ვაშინგტონში შეიკრიბნენ

ორგანიზაცია "მარს უან"-ის (Mars One) აღმასრულებელმა დირექტორმა, ბაზ ლანსდორფის (Bas Lansdorp),  2013 წლის, 22 აპრილს, შეერთებული შტატების დედაქალაქში, გამართა პრეს-კონფერენცია, რომელზეც  შეიკრიბა 40-მდე მოხალისე. სიტყვით გამოვიდა ადამიანი რომელიც დგას წითელი პლანეტის კოლონიზაციის გეგმის მიღმა.

სოცილური ცხოველები მეტ სოციალურ საზრიანობას იჩენენ

სურათზე ასახულია ექსპერიმენტის ვიდეო გადაღებიდან ამოღებული რამოდენიმე კადრი. კადრში ჩანს ორი ბაკალავრი სტუდენტი: ჯოელ ბრაი (Joel Bray) მარცხენა მხარეს და აარონ სანდელი (Aaron Sandel) ხელმარჯვნივ. ისინი ცდიან კატისებრ ლემურს (ლათ. Lemur catta), რომელმაც უნდა გადაწყვიტოს რომელი თეფშიდან აიღოს საჭმელი: თეფშიდან რომელსაც უთვალთვალებენ, თუ თებშიდან რომელსაც არვინ უყურებს.

ავტორი: Evan MacLean, Duke

დინოზავრის ზრდის კვალდაკვალ

ფსიტაკოზავრუს-ის (Psittacosaurus meileyingensis) ჩონჩხის რეკონსტრუქცია.

მომწოდებელი: ინდიანაპოლისის საბავშვო მუზეუმი (The Children's Museum of Indianapolis)

დინოზავრის ზდრისას მიმდინარე ცვლილებების თვაყური ადევნა საკმაოდ რთული სამეცნიერო პროცესია. ძვლების ბიო-მექანიკური და  ჰისტოლოგიური ანალიზის გამოყენებით შესწავლილ იქნა, დინოზავრის ერთ-ერთი ყველაზე კარგად ცნობილი სახეობა. 

პლაზმურმა მოწყობილობამ, ენერგიის გენერაცია/შენახვაში, შესაძლოა რევოლუციური გარღვევა მოახდინოს

პლაზმურმა მოწყობილობამ, ენერგიის გენერაცია/შენახვაში,შესაძლოა რევოლუციური გარღვევა მოახდინოს

პერუში, პრე-ინკური ეპოქის სამეფო სამახში, ათეულობით მუმია აღმოაჩინეს

ლოს ანჯელესის (Los Angeles), 2010 წლის, 30 ივნისის გამოფენა. დამთვალიერებლები აკვირდებიან პერუში აღმოჩენილ უძველეს მუმიას. 

შიმშილის ზემოქმედება გადაწყვეტილებების მიღებაზე და ხიფათის აღქმაზე.

ნახატზე ნაჩვენებია პროექციული ნეირონი,  რომელიც ნახშირბადის დიოქსიდის საშუალებით გადასცემს ინფორმაციას ბუზის ტვინის იმ უბანს, სადაც ხდება გარე და შიდა სიგნალების ერთმანეთთან შედარება.

ავტორი:MPI of Neurobiology / Purayil & Kadow

დაჯახებისას გადარჩენილმა ვარსკვლავმა ახალი ტიპის პულსირებადი ვარსკვლავი წარმოქმნა

მძგერავი, ორმაგი ვარსკვლავის (J0247-25) დაბნელება (მხატვრის ხედვა).

მომწოდებელი: Keele University

ვენერის "ზექარიშხლები" კიდევ უფრო ძლიერდებიან!

სურათზე, ცრუ ფერებში, ნაჩვენებია ვენერის ღრუბლების გამოსახულება. ის მიღებულია ვენუს ექსპრესის (Venus Express) მისიის, VMC ვენერას სათვალთვალო კამერის საშუალებით. სურათი გადაღებულია 2011 წლის 8 დეკემბერს, 30000კმ სიმაღლიდან.

VMC -Venus Monitoring Camera (ვენერას სათვალთვალო კამერა) დააპროექტა და ააგო, მზის სისტემის შემსწავლელმა, გერმანულმა კონსორციუმმა, მაქს პლანკის ინსტიტუტის ხელმძღვანელობით(Max-Planck Institute for Solar System Research in Katlenburg-Lindau).

მომწოდებელი: ESA (ევროპული კოსმოსური სააგენტო)

"მაღალი ენერგიების ასტროფიზიკა", პროფესორ-ემერიტუსი გია მაჩაბლი

შესავალი

მაღალი ენერგიების ფიზიკა XX საუკუნის მეორე ნახევრის და XXI საუკუნის სამეცნიერო კვლევის უმნიშვნელოვანეს მიმართულებად ითვლება. ამას ფუნდამენტური მეცნიერებისადმი ინტერესი განაპირობებს. პირველ რიგში კი ნებისმიერი ცივილიზაციის მუდმივი კითხვა: რას წარმოსდგენს ჩვენი სამყარო? 

1929 წელს ედვინ ჰაბლმა აღმოაჩინა,რომ ჩვენი სამყარო ფართოვდება. ყოველი დაკვირვებადი გალაქტიკა გვშორდება და ამ დაშორების სიჩქარე მით მეტია რაც უფრო დიდია მანძილი ამ წერტილებამდე. ამას ხაბლის კანონი ჰქვია. 

თაგვიდან - სპილომდე? უბრალოდ მოიცადეთ 24 მილიონი თაობა.

სხეულის ზომის დიდი ევოლუციური ცვლილება, დიდ დროს მოითხოვს. თაგვის ზომიდან, სპილოს ზომამდე ცვლილებისთვის საჭიროა მინიმუმ 24 მილიონი თაობა. ევოლუციის ეს მაქსიმალური სიჩარე ალისტარ ევანსის (Alistair Evans) და მისი თანა-ავტორების კვლევიდან   გამომდინარეობს. კვლევა ეფუძვნება წიაღისეული ნარჩენების ანალიზს. დადგინდა ისიც, რომ ზომაში შემცირება ბევრად უფრო სწრაფი ტემპით მიმდინარეობს: ჯუჯა სპილომდე ზომის შემცირებას 10-ჯერ ნაკლები დრო დასჭირდება, ვიდრე ცხვარის ზომის ცხოველის სპილოს ზომამდე გაზრდას. 

მოწოდებულია: Alistair Evans, David Jones and IMPPS.

პატარა წყალქვეშა ნავი იუპიტერის თანამგზავრზე სიცოცხლის საძიებნად ემზადება

ყინულის ქვეშ მცურავი მინიატურული წყალქვეშა აპარატი, მხატვრის ხედვა.

მოწოდებულია: Jonas Jonsson | Angstrom Space Technology Centre of Uppsala University

მოქმედებს თუ არა გეორგაფიული სიმაღლე მეტყველებაზე?

ნახ.1 მოყვანილია ენების გეოგრაფიული განაწილება. მუქი რგოლით ნაჩვენებია ენები რომლებშიც გვხვდება მკვეთრი თანხმოვნები, თეთრი რგოლები შეესაბამება ენებს რომლებიც მკვეთრ თანხმოვნებს არ შეიცავენ. მკვეთრი ხმოვნების შემცველი ენების მჭიდრო ჯგუფები შემოხაზულია მართკუთხედებით (მხოლოდ ილუსტრირების მიზნით).

ვიდეორუკა: ახლომდებარე სამყაროს მოძრაობა.

ხან.1 რუკაზე ნაჩვენებია, სამყაროში ყოველი, ლოკალურად მდებარე, გალაქტიკა. ფერები შეესაბამება დაშორებას: ყველაზე ახლომდებარე გალაქტიკები შეფერილია ლურჯად, ყველაზე დაშორებული გალაქტიკები (300 მილიონი სინათლის წელიწადი) წითლად.

ადამიანთა მხოლოდ 5% იბანს ხელს სწორად - ამბობენ მეცნიერები

დაავადებათა კონტროლის და პრევენციის ცენტრის გამოკვლევების თანახმად (Centers for Disease Control and Prevention): ხელის დაბანა, ინფექციის გავრცელების შესამცირებელი, მარტივი და ყველაზე ეფექტური საშუალებაა.

 მოწოდებულია: მიჩიგანის სახელმწიფო უნივერსიტეტის მიერ (Michigan State University)

რა გზას გადიან, ჰაბლის ტელესკოპით გადაღებული სურათები. ნედლი ინფორმაციიდან - სრულყოფილ სილამაზემდე

ფოტოზე გამოსახულია Arp 274 გალაქტიკების ტრიპლეტი (სამეული). იმის მიუხედავად რომ სურათზე გალაქტიკები ერთმანეთან ახლოს არიან განლაგებულნი, მათი რეალური დაშორება აბსოლუტურად განსხვავებული შეიძლება იყოს.  

სურათი მოწოდებულია: NASA, ESA, M. Livio and the Hubble Heritage Team (STScI/AURA)

შესაძლებელია, ბნელი მატერია აიხსნას მარტივი თეორიით

ნახ.1 ნაჩვენებია ანაპოლი (ტოროიდული ფორმის ველის კონფიგურაცია), შედარებულია ჩვეულებრივ ელექტრულ და მანიტურ დიპოლებთან. ანაპოლის ველი, ზედა ნახაზი, გენერირდება ტოროიდული ელექტრული დენის საშუალებით, შედეგად იმის მაგივრად, რომ გარეთ გაიფანტოს (როგორც ეს ელექტრული და მაგნიტურ დიპოლებში ხდება), ანაპოლის ველი ლოკალიზდება ტორის შიგნით.
მიხაელ სმელცერი, ვანდეტირბილტის უნივერსიტეტი (Michael Smeltzer, Vanderbilt University)

ZSW-ს ინჟინრებმა, შექმნეს ლითიუმ-იონის აკუმულატორი (lithium-ion battery), რომელიც იმუშავებს 27 წლის განმავლობაში.

ბადენ-ვიურტემბერგის(Baden-Württemberg) უნივერსიტეტთან არსებული, მზის ენერგიისა და წყალბადის კვლევის ცენტრის(ZSW), ოფიციალური პირების მიერ გაკეტებული პრეს-რელიზი აღწერს, ლითიუმ-იონის აკუმულატორებზე განხორციელებულ ცვლილებებს. კომპანიის განცხადებით, გაუმჯობესების წყალობით ახალი აკუმულატორი შეიძლება გადაიმუხტოს 10 000-ჯერ მაშინ, როცა მისი დამუხტვის ტევადობა შენარჩუნდება 85%-იან ნიშნულზე. ამგვარად, ელექტრომობილში გამოყენებისას მომხმარებელს შეეძლება, 27.4 წლის განმავლობაში, ყოველდღიურად გადამუხტოს აკუმულატორი.

შორეული გალაქტიკების მრავალფეროვნება

ნახატზე ნაჩვენებია, ინფრაწითელ დიაპაზონში გადაღებული, შორეული გალაქტიკები. სექტორის ზომა, მთვარის ხილური ზომის მესამედს შეადგენს. ინფრაწითელი ტელესკოპების სუსტი სივრცული გარჩევისუნარიანობა, გალაქტიკების დიდ დაშორებასთან ერთად, ხელს გვიშლის დავაკვირდეთ მათ სპირალურ (ან რაიმე სხვა) სტრუქტურას. სამაგიეროდ ჩანს მათი განსხვავებული შეფერილობა. 2500 შორეული გალაქტიკის, ახალი, ინფრაწითელი გამოკვლევის დასკვნით: შორეული გალაქტიკები უფრო მრავალფეროვანნი არიან, ვიდრე ლოკალური გალაქტიკები. სავარაუდოდ ეს გამოწვეულია, ადრეულ ობიექტებში განსხვავებული ტიპის და თვისებების მქონე მტვრის არსებობით.  
მოწოდებულია: ESA GOOD-S.

იაპონიაში, ახალმა 500კმ/სთ მაგნიტო-ლევიტაციურმა მატარებელმა პირველადი გამოცდა ჩააბარა

იაპონიის ცენტრალური სარკინიგზო კომპანიის (CentralJapan Railway Co.)ინჟინრებმა, თავისი უახლესი მაგნიტო-ლევიტაციური L0მატარებელის პირველადი გამოცდის ჩატარება დაიწყეს. განცხადებისთანახმად, ახალი ჩქაროსნული მატარებელის კომერციული დანერგვა დაიწყება2027 წელს. საბოლო გეგმით, მატარებელის 16 ვაგონს, ტოკიოდან( Tokyo) ნაგოაში(Nagoya), შეეძლება 1000 მგზავრის ერთდროული გადაყვანა (500კმ/სთ სიჩქარით), რაც მგზავრობისთვის საჭირო დროს 90წთ-დან 40წთ-მდე შეამცირებს.

პატარა ტელესკოპმა, ცნობილი პლანეტის ლითონებით-ღარიბი ბიძაშვილი აღმოაჩინა

ლუისვილის უნივერსიტეტის (University of Louisville) დოქტორანტი სტუდენტი გოგონას, კარენკოლინსის (Karen Collins) წინამძღოლობით, მეცნიერთა ჯგუფმააღმოაშინა, ცხელი, სატურნის-მაგვარი პლანეტა, რომელიციმყოფება 700 სინათლის წელიწადით დაშორებულ ვარსკვლავურსისტემაში.

ადრეულმა ფრინველმა, არქეოპტერიქს, 10 მილიონი წლით აჯობა

წიაღისეულ ნარჩენებად ქცეული „ცისკრის ფრინველი“ ან «განთიადის ფრინველი», აურორნის ქსუი (Aurornis xui), 160 მილიონი წლის წინად ცხოვრობდა. მას ქონდა ბუმბული, მაგრამ არ შეეძლო ფრენა.

აურორნის ქსუიმ (Aurornis xui) “გამოაძევა” არქეოპტერიქსი, ფრინველთა უძველესი ცნობილი წინაპრის, ადგილიდან.

ოფოფის ზომის, პრეისტორიუილმა ცხოველმა შესაძლოა მოიპოვოს წოდება “უძველესი ფრინველის, რომელიც ოდესმე დაიარებოდა დედამიწის ზურგზე”.